[Myanmar weather watch] New doc: ကေမာက္ကမ ရာသီဥတုဒဏ္နဲ႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေတာင္သူေတြ ေမာင္ထြန္းလြင္(မို...

Aung Myin Oo posted in Myanmar weather watch Aung Myin Oo created the doc: "ကေမာက္ကမ ရာသီဥတုဒဏ္နဲ႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေတာင္သူေတြ ေမာင္ထြန္းလြင္(မိုးေလ၀သ)" လူမႈေရးအညႊန္းကိန္းေတြက ေျပာေနတဲ့ လက္ရွိလယ္သမားမ်ားရဲ႕ အေျခအေန။ ရာသီဥတုေတြေဖါက္ျပန္ေနတာေတြနဲ႕အတူ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္း ေတြအေပၚ ထိခိုက္ေနရတာေတြဟာ ဂရုမစိုက္လို႕ မရေတာ့ေလာက္ေအာင္ အေရးႀကီးလာေနပါတယ္။ ေတာင္သူ လယ္သမားေတြ ေတာင့္ခံႏိုင္ဖို႕ အေတာ္ အေျခအေနဆိုးရြားလာေနတာကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ေနရ ပါတယ္။ ဒီျပႆနာရဲ႕ အတိမ္အနက္ social index ကေတာ့ တစ္ေန႕ထက္တစ္ေန႕ လယ္ယာ လုပ္ငန္းေတြကို စြန္႕ခြာျပီး တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို ေျပာင္းေရႊ႕ေနႀကတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားေတြ တစ္ေန႕ထက္တစ္ေန႕ တိုးပြားလာေနတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။          ရာသီဥတုေဖါက္ျပန္မႈေတြရဲ႕ထိုးႏွက္မႈ ရာသီဥတုဆိုးရြားလာမႈဒဏ္ကို ေတာင္သူလယ္သမားေတြနဲ႕ လယ္ယာ လုပ္သားေတြ ခါးစီးခံရတာဟာ ေျပာရရင္ေတာ့ နာဂစ္ကစခဲ့တာပါဘဲ။ နာဂစ္ဒဏ္ ေႀကာင့္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသက လယ္သမားမိသားစုေတြ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့၊ မိသားစုမဲ့၊ အရင္းအႏွီးမဲ့ ျဖစ္ခဲ့ႀကရတာ တစ္တိုင္းတစ္ျပည္လံုး အသိျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဒဏ္ရာေဟာင္းေတြမွ နလံမထူႏိုင္မီ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ ဟာ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕တဲ့ အယ္လ္နီညိဳရာသီဥတုက ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အဲဒါျပီးေတာ့ တစ္ခါ ၂၀၁၀-၂၀၁၁ မွာ ေအးျပီးစြတ္စိုတဲ့ လာနီညာရာသီဥတုက ျဖစ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။     ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကစခဲ့ပါတယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကစျပီး ရာသီဥတုေတြေဖါက္ျပန္ေနခဲ့တာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ လို ရာသီဥတုေလ့လာေရးသမားေတြ အေနနဲ႕ ေတြ႕ေနခဲ့ႀကရပါတယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကစျပီး အခု လက္ရွိ ၂၀၁၁ ႏွစ္၀က္ကာလအထိ ရာသီဥတုေတြ ကေမာက္ကမရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ပိုမိုေလ်ာ့နည္း လာတဲ့ မုတ္သံုေလအင္အားေတြနဲ႕အတူ မုတ္သံုေလ၀င္ေရာက္မႈေတြေနာက္က်၊ ထြက္ခြာမႈကေစာ၊ ဒါေႀကာင့္.. မိုးကာလက တိုေတာင္းလာခဲ့တယ္၊ မိုးတြင္းကာလ မုတ္သံုေလ အေျခအေနေတြက အားမမွန္ ခဲ့ဘူး။ ဒါေႀကာင့္ မုတ္သံုမိုးေတြ ေလ်ာ့ခဲ့တယ္။ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး မိုးေရခ်ိန္ပမာဏရဲ႕ အနည္းဆံုး ၈၅% ကေန ၉၅% ေလာက္အထိ ရြာသြန္းေပးေနခဲ့တဲ့ မုတ္သံုမိုးက မမွန္ေတာ့ဘူး ဆိုမွေတာ့ မိုးရြာသြန္းမႈအေျခအေနေတြဟာ သြားျပီေပါ့။ ဒါဟာ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို တိုက္ရိုက္ထိခိုက္ ေစေတာ့တာပါဘဲ။     မုတ္သံုမုန္တိုင္းေတြက မုတ္သံု အားေတြမမွန္ျဖစ္ေနခဲ့တာကို ျပသေနပါတယ္။         မိုးတြင္းကာလရြာသြန္းတဲ့မိုးေတြေလ်ာ့နည္းသြားတာဟာ မုတ္သံုေလ   အားမေကာင္းတာကို ျပသေနတာျဖစ္တဲ့အျပင္ ပိုဆိုးတာက အားမမွန္ေတာ့ဘူး ဆိုတာကိုလည္း ျပသေနတာဘဲျဖစ္ပါတယ္။ အားမေကာင္းတာကမွ မုတ္သံုေလက အားေလ်ာ့ေကာင္းေလ်ာ့ေနမယ္။ ဒါေပမယ့္ ေန႕တိုင္း ရွိေနတယ္။ အားမမွန္ဘူး ဆိုတာက၊ ရွိလိုက္ မရွိလိုက္။ ေပၚလာလိုက္၊ ေပ်ာက္သြားလိုက္၊ အားေတြေပ်ာ ့သြားလိုက္၊ ျပင္းထန္လာလိုက္။ ဒီလိုျဖစ္ေနတာကိုေျပာတာပါ။ မုတ္သံုေလအင္အားနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ သာဓကအျဖစ္ အထင္အရွားေတြ႕ရာတာကေတာ့ မုတ္သံုမုန္တိုင္းေတြ ေလ်ာ့နည္း လာတာပါဘဲ။ မုတ္သံုေလရဲ႕ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြ(monsoon features) ထဲမွာ မုတ္သံုမုန္တို္င္း ေတြ (monsoon depressions) ဟာ အဓိကအခန္းက ပါပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မုတ္သံုေလ ရာသီဥတုမွာ အဓိက ပတ္လည္ျဖစ္စဥ္ (၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။ Three prominent oscillations (or) three prominent modes  လို႕လည္း ဘာသာရပ္စကားအေရ ေခၚပါတယ္။ ႀကာျမင့္ခ်ိန္ ကိုယ္စီရွိေနႀကတဲ့ အဲဒီ(၃)မ်ိဳးကေတာ့ လႊဲခ်ိန္ (၅)ရက္မွ(၇) ရက္ရွိတဲ့ ျဖစ္စဥ္၊ လႊဲခ်ိန္ (၁၀)ရက္မွ(၂၀)ရက္ ရွိတဲ့ျဖစ္စဥ္ နဲ႕ လႊဲခ်ိန္ (၃၀)ရက္နဲ႕(၅၀)ရက္ရွိတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သာမန္မုတ္သံုရာသီဥတု ကာလေတြမွာ အဲဒီ(၃)မ်ိဳးလံုးဟာ သိသိသာသာ ထင္ထင္ရွားရွား ျဖစ္ႀကရပါတယ္။ သူ႕အလုပ္သူလုပ္ ေနႀကရင္ မုတ္သံုဟာ အေတာင္အလက္စံုေနတဲ့ ငွက္တစ္ေကာင္လို "ငွက္သြင္ပ်ံႀကြ မတတ္ေသာ္" လို႕ ဆိုရသလိုပါဘဲ။ အဲဒီအထဲက လႊဲခ်ိန္ (၁၀-၂၀)ရက္ ပ်မ္းမွ် ယူရင္ေတာ့ (၁၅)ရက္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီ (၁၅)ရက္ပတ္လည္ရွိတဲ့ ျဖစ္စဥ္ဆိုတာဟာ "မုတ္သံုမုန္တို္င္း"ကို ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို biweekly oscillation လို႕လည္း ေခၚပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ဗ်ာ။ မုတ္သံုအားမွန္ေနရင္ မိုးတြင္း ကာလမွာ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲမွာ မုတ္သံုမုန္တိုင္းေတြဟာ ႏွစ္ပတ္တစ္ခါေလာက္ မွန္မွန္ျဖစ္ေန ႀကတယ္ ဆိုတဲ့သေဘာပါဘဲ။ မုန္တိုင္းအဆင့္ျဖစ္မလာတဲ့တိုင္ေအာင္ ေလဖိအားနည္းရပ္၀န္းေတာ့ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။ အခုေတာ့ အဲဒီမုတ္သံုမုန္တို္င္းေတြ အျဖစ္နည္းလာတာ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ကစတာ ကေန႕ အထိပါဘဲ။ ဥပမာဗ်ာ ေလာေလာလတ္လတ္ ရွိတာေလးနဲ႕ ဥပမာျပရရင္၊ မႏွစ္ကမိုးရာသီကာလ ျဖစ္တဲ့ ဇြန္လမွ စက္တင္ဘာလအထိ (၄)လလံုး မုတ္သံုမုန္တို္င္း တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ မျဖစ္ခဲ့တာဟာ အခုေနာက္ပို္င္း မုတ္သံုေတြ ဘယ္ေလာက္ အေတာင္အလက္ မစံုျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ အထင္အရွား ဆံုး သာဓကေတြပါဘဲ။     မုတ္သံုအားမမွန္တာနဲ႕ မိုးတြင္းမွာ မိုးတိမ္ေတာင္မိုးေတြနဲ႕ ေလေပြလိႈင္း မိုးေတြ ေရာစြက္လာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မုတ္သံုမိုးေတြ အားမမွန္လို႕ေလ်ာ့သြားျပီဆိုတာနဲ႕ အျခား ျဖစ္စဥ္မိုးေတြဟာ ေနရာယူလာႀကေတာ့တာပါဘဲ။ အထူးသျဖင့္ ျပန္က်မိုး (conventive rain) ေတြနဲ႕ မုန္တို္င္း အႀကြင္းအက်န္မိုး (storm remenant rain) နဲ႕ အေရွ႕ေလေပြလိႈင္းမိုး (easterly wave rain)  ဆုိတာေတြပါဘဲ။ ဒီမိုးေတြဟာ မုတ္သံုမိုးနဲ႕စာရင္ အမ်ားႀကီးကြာပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ျဖန္႕ေ၀မႈပါဘဲ။ ဒီမိုးေတြဟာ ေနရာအေနနဲ႕ေရာ၊ အခ်ိန္ကာလအေနနဲ႕ေရာ ျဖန္႕ေ၀မႈ မေကာင္းႀက ပါဘူး။ ဒါေႀကာင့္ ေနရာအႏွံ႕အျပားမရြာႀကသလို ကာလရွည္လည္း မရြာတတ္ႀက ပါဘူး။ အခုရြာေနတဲ့ မိုးေတြက occasion ရွိမွ ရြာတတ္ႀကတဲ့ occasional rain လို႕ေခၚရမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေႀကာင့္ မႏွစ္က မုန္တို္င္းအႀကြင္းအက်န္မိုးေတြရြာလို႕ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ပုသိမ္ႀကီးမွာ ေရႀကီးေနတဲ့ အခ်ိန္၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ဧရာ၀တီတို္င္း နဲ႕ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးေတြမွာ မိုးနည္းလို႕ လယ္ကြင္းေတြကို ေရစုတ္စက္ေတြနဲ႕ ေရသြင္းေပးေနရပါတယ္။ ျပန္က်မိုးေတြရြာေစတဲ့ မိုးတိ္မ္ေတာင္ေတြျဖစ္လို႕ မႏွစ္က မိုးလယ္ကာလႀကီးမွာ ပဲခူးတိုင္းအတြင္း မိုးႀကိဳးေတြပစ္လို႕ လယ္ယာလုပ္ငန္း ၀င္ေနႀကတဲ့ ေကာက္စိုက္သမေတြ မိုးႀကိဳးထိမွန္ေသဆံုးႀကရတယ္၊ ရန္ကုန္တို္င္း ေဒသႀကီး ကြမ္းျခံကုန္းမွာ ေလဆင္ႏွာေမာင္းတို္က္ခတ္လို႕ အိမ္ေတြပ်က္စီးခဲ့ႀက ရတယ္။ တကယ္ေတာ့ မုတ္သံုေလသာ အားမွန္ေနခဲ့ရင္ ဒီလိုမိုးတိ္မ္ေတာင္ေတြဟာ မုတ္သံုကာလမွာ မျဖစ္ႀကရပါဘူး။     အထိနာေနခဲ့ရတဲ့လယ္သမားေတြ နာဂစ္ကစခဲ့တဲ့သဘာေ၀ေဘးဒဏ္ေတြအျပင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ထပ္ျဖစ္ လာခဲ့တဲ့ သဘာ၀ေဘး ေတြေႀကာင့္ လယ္သမားေတြ ပိုအထိနာေစခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၁၀ ရဲ႕ ေႏြဟာ အလြန္ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ ခဲ့တယ္။ လယ္ယာသံုး ေရသာမက ေသာက္သံုးေရေတြပါ ျပတ္ေတာက္တဲ့အထိ မိုးနည္းေရရွား ခဲ့တယ္။ တစ္ခါ ႏွစ္ကုန္ကာနီး မိုးလြန္ကာလေရာက္လာေတာ့ ဂီရိမုန္တိုင္းက ျမန္မာျပည္ကို ၀င္ခဲ့ျပန္တယ္။ ဒိတစ္ခါေတာ့ အခ်ိန္အခါမဟုတ္မိုးေတြ ရြာေစခဲ့ျပန္ပါတယ္။ လယ္သမားေတြ ျပန္လည္ကုန္းရုန္းျပီး ေႏြစပါးနဲ႕အတူ ေငြျမန္ျမန္ေပၚနိုင္တဲ့ ပဲကိုအာရံုစိုက္တဲ့ျပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကို အားကိုးတႀကီးနဲ႕ ကူးလာခဲ့ႀကတယ္။ ေဟာ..မတ္လ(၁၄)ရက္ကေန (၁၇)ရက္အထိ ေႏြေခါင္ေခါင္ တေပါင္းလႀကီးမွာ ေဆာင္းတြင္းႀကီးလိုေအးျပီး မိုးတြင္းႀကီးလိုမိုးေတြ ရြာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ စိုက္ထားသမွ် ပဲေတြ၊ ေႏြစပါးေတြ မိုးမွန္ကုန္ခဲ့ရတယ္။ ပဲေတြအက္ကြဲ၊ စပါးေတြပ်က္စီး နဲ႕ ဒီတစ္ခါ… ကြ်န္ေတာ္တို႕ လယ္သမားေတြ ဆိုးရြားလြန္းတဲ့ ရာသီဥတု၊ ဆိုးရြားလြန္းတဲ့ ကံႀကမၼာ ဘယ္ဟာကိုမွ် ယိုးမယ္ မဖြဲ႕ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဘာေႀကာင့္ဆိုတာကိုလည္း ေတြးနိုင္အားမရွိေတာ့ပါဘူး။ အထိနာခဲ့ႀကျပီ။     ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာလည္း မုတ္သံုရာသီဥတုအေျခတက် မရွိေသးပါ။ အခုဆိုရင္၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ဇြန္လေရာက္ခဲ့ပါျပီ။ မုတ္သံုေလလည္း ၀င္ေရာက္ ခဲ့ပါျပီ။ ေမလ အတြင္းမွာ ယာယီ၀င္တဲ့သေဘာေလာက္နဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း အထိ ၀င္ေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ အေျခတက် မရွိခဲ့ဘဲ၊ အခုဇြန္လဆန္း လက္ရွိမွာေတာ့ မုတ္သုံေလဦးရဲ႕ ေျမာက္ဖက္အနားသတ္ဟာ  ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေလာက္မွာသာ ပီပီျပင္ျပင္ရွိေနပါတယ္။ ေလျပင္းတိုက္တာေတြ၊ မိုးႀကိဳးပစ္လို႕ အသက္ဆံုးရံႈးရမႈေတြ၊ ေလဆင္ႏွာေမာင္း တိုက္ခတ္မႈေတြကေတာ့ ေမလကုန္အထိ အလယ္ပိုင္း ေဒသနဲ႕ ပဲခူးတိုင္း၊ ရန္ကုန္တို္င္း နဲ႕ ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီးေတြမွာ စံခ်ိန္တင္ေလာက္ ပါတယ္။     ဘူးေလးရာဖရံုဆင့္မွာ စိုးမိတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေတြထဲမွာ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ရဲ႕ မိုးႀကိဳကာလဟာ မုန္တို္င္းမဲ့နဲ႕ ေက်ာ္လြန္ သြားခဲ့ရျပန္ျပီ။ ေလဖိအားနည္းရပ္၀န္း ကေလးေတာင္ ပီပီျပင္ျပင္မရွိခဲ့တဲ့ ဒီႏွစ္မိုးႀကိဳကာလဟာ ထူးျခား ေနခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခါ…မႏွစ္ကလို မိုးတြင္းကာလတစ္ခုလံုး မုန္တိုင္းေတြမျဖစ္ဖူးဆိုရင္ စက္တင္ဘာလ ကုန္အထိ ဒီႏွစ္အတြင္း မုန္တိုင္းမျဖစ္ေသးတဲ့သေဘာျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ ဆိုတာ အခုေနာက္ပိုင္း ကာလေတြမွာ တစ္ႏွစ္ အနည္းဆံုးမုန္တိုင္း (၄)လံုးမွ (၆)လံုးအထိ ျဖစ္တတ္ တာမို႕..ဒါဆိုရင္ ဒီႏွစ္မိုးေႏွာင္းမိုးလြန္ကာလေတြဟာ မုန္တိုင္းေတြနဲ႕ေ၀ဆာေနေလမွာ ေတြးပူမိျပန္ ပါတယ္။ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ မိုးေတြ ျဖစ္ေနမွာမို႕ မႏွစ္က ဂီရိမုန္တိုင္းကို သတိရေစျပန္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ရိတ္တာ သိမ္းတာေတြကို စံနစ္တက်စီစဥ္ရေတာ့မယ္။     ေကာင္းမြန္တဲ့ စီမံခန္႕ခြဲမႈေတြလိုအပ္ပါတယ္။ ငယ္ငယ္သခ်ၤာတြက္တာကိုသတိရမိျပန္တယ္။ မီးေခ်ာင္း(၁)ေခ်ာင္းကုိ လူတစ္ေယာက္ ဆင္တာ(၁)နာရီႀကာတယ္။ ဒါေႀကာင့္ မီးေခ်ာင္း(၁၀)ေခ်ာင္းဆိုရင္ (၁၀)နာရီႀကာမယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ မီးေခ်ာင္း(၁၀)ေခ်ာင္းကို (၁)နာရီနဲ႕ အျပီးဆင္ခ်င္ တယ္ဆိုရင္ ရႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သခ်ၤာက သင္ေပးထားတယ္။ လူ(၁၀)ေယာက္နဲ႕ ဆင္ရင္ မီးေခ်ာင္း(၁၀)ေခ်ာင္းဟာ တစ္နာရီဘဲႀကာမွာေပါ့။ မိုးလြန္ကာလမွာ အခ်ိန္အခါမဟုတ္မုန္တို္င္းမိုးေတြ ဆင္လာရင္ေတာ့ အခ်ိန္ကိုအေလးထား လုပ္ႀကရမယ့္ကိစၥေတြမွာ ဒီလို သခ်ၤာအေတြးေလးေတြက အလြန္အေရးႀကီး လာပါ လိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ စက္မႈလယ္ယာက႑ကေပးလာနိုင္တဲ့ စြမ္းအား(Power) ျမွင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းေတြ အလြန္အေရးႀကီး လာပါလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့  ေခတ္မီတဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးစံနစ္ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ စီမံခန္႕ခြဲေရးကသာ အဓိက ျဖစ္ေႀကာင္းပါဗ်ာ။   ဒီေနရာမွရယူေဖာ္ျပသည္။ http://www.tunlwin.com/latestdetail.php?myanmar=367 View doc View Post on Facebook · Edit email settings · Reply to this email to add a comment.