ယခုႏွစ္ (၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္) ေႏြကို ႀကံဳရၿပီး ေႏြကို ေတာ္ေတာ္ ေၾကာက္သြား ပါသည္။ နံနက္ ေစာေစာ တာစူ ေနေသာ အပူ ဓာတ္သည္ နံနက္ ၁၀ နာရီ ခန္႔မွစကာ အရွိန္ ယူၿပီး ပူျပင္း လိုက္သည္မွာ ေန႔လယ္ပိုင္းမွာ ငရဲ ျပည္ေရာက္ေန သလား ခံစားရပါသည္။ ဘယ္မွာ ခိုေအာင္းေနရပါမည္နည္း။ အိမ္ေတြလည္းပူ၊ လမ္းမွာလည္းပူ၊ ကားထဲမွာလည္း ပူ၊ အဝတ္ အစား၊ ေရေတြလည္းပူ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ေလထုကလည္းပူ၊ မိမိတို႔၏ ခႏၶာ ကိုယ္ ႀကီးကပင္ ပူေနပါေတာ့သည္။ မီးဟပ္ ထားေသာ သစ္သားတံုး ကေလးလိုျဖစ္ ေနေသာ ခႏၶာကိုယ္ကို ႐ုတ္တရက္ ေရေလာင္းခ်မိသူ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား အသက္ ဆံုး႐ံႈး ရရွာသည္။ လူႀကီးလူအိုမ်ား၊ နာတာ ရွည္ ေရာဂါသည္မ်ား၊ ကေလးငယ္ေလးမ်ား စသူတို႔လည္း အပူဒဏ္ကို မခံႏိုင္ရွာၾက၊ ပ်က္စီး ၾက သူမ်ားစြာေတြ႕ရသည္။
ေႏြသည္ ပူ ျပင္းေသာ ရာသီဒဏ္ႏွင့္အတူ ဝမ္းနည္း ဖြယ္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကိုလည္း ထားရစ္ခဲ့ သည္။ ၿပီးေတာ့ သည္ေႏြမွာ ထူးျခား သည္က ေရရွားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရ ရွားသည္ဟု မၾကားဖူးေသာကြ်န္ေတာ္ တို႔ႏိုင္ငံမွာ ေတာ္ေတာ္ထူးျခားသည့္ သတင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေသာက္ေရရွားျခင္းျဖစ္သည္။ ေသာက္ စရာ ေရမရွိေတာ့မွ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ႀကီး ဒုကၡ ေရာက္ရေပ ေတာ့မည္။ လူ႔ခႏၶာ ကိုယ္ထဲတြင္ ေရဓာတ္က ၇၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းမွ် ပါဝင္ထားသည္။ လူသည္ ေရ ႏွင့္ တည္ ေဆာက္ ထားသည္ဟုလည္း ေျပာႏိုင္သည္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ျမစ္ ေခ်ာင္းမ်ားလို စီးဆင္းလွည့္ပတ္ေန ေသာ ေသြးမ်ားက အစ၊ အဂၤါအစိတ္ အပိုင္းအားလံုးမွာ ေရဓာတ္မ်ားစြာ ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ေရတစ္ရာခိုင္ ႏႈန္းေလ်ာ့ သည္ႏွင့္ ေရဆာလာသည္။ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့လွ်င္ ခႏၶာကိုယ္၏ အပူခ်ိန္တက္လာသည္။ ၁၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းေလ်ာ့လွ်င္ ေျခကုန္ လက္ပမ္းက်ကာ မလႈပ္ရွားႏိုင္ေတာ့။ ေရ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့သြားပါကမူ အသက္ ဆံုးႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္သြားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသက္ရွင္သန္ျခင္းသည္ ေရေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေရသည္ အသက္ သခင္ေက်းဇူးရွင္၊ လူသားမ်ား၊ ဇီဝမ်ိဳး ကြဲမ်ား အားလံုးအတြက္ ကလ်ာဏ မိတၲ၊ ေဗာဓိသတၲ၊ (All Lives on Earth) ၊ ကမၻာၿဂိဳဟ္ေပၚရွိအပင္၊ သက္ရွိ သတၲဝါအားလံုးကို Bio diversity ဇီဝ မ်ိဳးကြဲမ်ားဟု ေခၚရာ၊ ထိုအရာရာတို႔ကို ဇီဝအာဟာရ ျဖည့္ ေပးသည့္ အႏၱေက်းဇူးရွင္ျဖစ္သည္။
မိုးေပၚက က်လာေသာေရမ်ား၊ အလြန္ႀကီးမားလွေသာ မိုးေပါက္မ်ား၊ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားတြင္ စု႐ံုး ေရာက္ရွိၾက၊ ေသာက္ေရအတြက္ သို ေလွာင္ထားရာ ကန္မ်ားမွာလည္း ေရ ေတြ ေဖြးေဖြးျမင္ရ၊ ေလထဲ၊ ေျမေပၚ က ေရမ်ားအျပင္၊ ေရေအာက္မွာ လည္း ေရေတြမ်ားလွေခ်၏။ ဘယ္ ေနရာတူးလိုက္ တူးလိုက္ ပန္းၿပီးထြက္ လာလိုက္သည့္ ေရေတြ၊ ေရေတြ ေပါလိုက္သမွ် ဘယ္ေတာ့မွ မခန္းႏိုင္၊ သံုးမကုန္၊ ေသာက္မ ကုန္သည့္ ေရ သယံဇာတဟု ထင္မိခဲ့သည္အမွန္။ ယခုမူ ေရရွားၿပီး ေသာက္စရာေရ၊ အသက္သခင္ ေရမရွိ၊ အခက္ႀကံဳၾက ရၿပီ။ သည္ေႏြ၏ သေဘာမွာ Heat Stress သေဘာေတြ႕ရသည္ဟု ပညာ ရွင္တို႔ ဆိုၾက သည္မွာ မွတ္သားဖြယ္ ျဖစ္သည္။ ႏွစ္အလိုက္ အပူဆံုး ပ်မ္းမွ် အပူခ်ိန္ခန္႔ (ခါတိုင္းႏွစ္မ်ားထက္ ပိုၿပီး မပူဟု ဆိုလိုသည္) သာရွိေသာ္လည္း မိုးအံု႔ျခင္း၊ တိမ္ထူျခင္း၊ မိုးရြာျခင္းတို႔ မရွိသည့္အတြက္ ေန႔စဥ္ အပူဒဏ္က ဖိအားအျဖစ္ သက္ေရာက္ျခင္း ျဖစ္ သည္။ ထိုအပူဒဏ္ဖိအား Heat Stress ကို ရက္မ်ားၾကာၾကာခံစား လာရေသာအခါ ခႏၶာကိုယ္က်န္းမာ ေရးအတြက္ အႏၱရာယ္ျပဳလာပါေတာ့ သည္။ ထိုျဖစ္စဥ္ႏွင့္ အတူ ေန႔စဥ္ရက္ ဆက္ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ျမစ္ေခ်ာင္း မ်ား၊ ေရကန္မ်ား ေရခန္းေျခာက္လာ ကာ ေရ ဆံုး႐ံႈးလာသည္။ ေလထဲ၊ ေျမ ေပၚမွ ေရမ်ား ရွားလာသလို၊ ေျမ ေအာက္ေရ အရင္းအျမစ္လည္း နည္း လာသည္။ အခ်ိဳ႕ေျမေအာက္ ေရငန္ ထြက္ေသာ ေနရာမ်ားမွာ ေသာက္၍ မရ။ ေသာက္ေရအတြက္ မိုးေရကို ကန္ႀကီး၊ ကန္ငယ္တို႔ျဖင့္ သိုေလွာင္ သံုးစြဲလာသည္မွာ မိ႐ိုးဖလာအလုပ္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုႏွစ္၏ အပူ ဒဏ္ဆိုးႀကီးသည္ ေသာက္စရာ ေရသယံဇာတတို႔ကိုပါ ဖ်က္ဆီးလိုက္ သည့္သေဘာ၊ ေသာက္ေရရွားသည့္ အပူကို ထပ္ႀကံဳၾကရသည္။ သည္လို အျဖစ္မ်ိဳး မႀကံဳၾကရေစေအာင္ ႀကိဳတင္ တားဆီးၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ေရတစ္စက္၊ တစ္ေပါက္တိုင္းသည္ တန္ဖိုး ရွိသည္။ ေရကို အလဟ ႆ မျဖဳန္းတီးသင့္ေတာ့။ ေရကို ေက်းဇူးရွင္ပမာ သေဘာထားၿပီးသံုး ၾကဖို႔ အာ႐ံုျပဳၾကရမည္။ သံုးသင့္သည့္ ေနရာ၊ သံုးသင့္သေလာက္သာ သံုး တတ္သည့္ အက်င့္စ႐ိုက္ ပ်ိဳးေထာင္ ၾကရမည္။ ေရဘံုဘိုင္ပိုက္မွ ေရမ်ား ယိုစီးထြက္ေနျခင္း၊ သံုးသူမရွိဘဲ အလ ဟႆစီးဆင္းေနျခင္းတို႔သည္ အလြန္ ႏွေျမာစရာ ေကာင္းပါသည္။ ထိုေနရာ မွ ေရမ်ားကို ေရရွား ေနသူမ်ားအတြက္ ျဖန္႔ေဝေပးမိေသာ္ အလြန္အက်ိဳးရွိအံ့ ဟုထင္၏။ နံနက္အိပ္ရာထ၊ မ်က္ႏွာ သစ္သန္႔ရွင္းမႈျပဳလုပ္ရာမွ အစ၊ လူတိုင္း ေန႔စဥ္သံုးေသာေရကို ၿခံဳးၿခံ ေခြ်တာၾကေသာ္ ယခုႏွစ္ စုေဆာင္း ထားႏိုင္ ေသာ ေရပမာဏသည္ ေနာက္ႏွစ္အတြက္ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ေရေတြ ဘာေၾကာင့္ခန္း၊ ေနပူ ၍ခန္း။ ေနေတြ ဘာေၾကာင့္ ပူရသနည္း ဆိုေသာ္ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာျခင္းျဖစ္ စဥ္ေတြေၾကာင့္ ပိုပူလာေနေခ်ၿပီ။ ၁၈၆၃ ခုႏွစ္ခန္႔ကတည္းက သိပၸံ ပညာရွင္တို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ေသာ ဖန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား (Green house gas) ၏အက်ိဳးကို ယခုအခါ လက္ေတြ႕ ေတြ႕ႀကံဳခံစားေနၾကရၿပီျဖစ္သည္။
စြမ္းအင္အမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္ ေလာင္စာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သံုးစြဲလာၾကျခင္း၊ သစ္ပင္ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီး လာရျခင္းစသည့္ အေျခခံအခ်က္မ်ား အပါအဝင္ အျခား အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ေလထုအတြင္း အပူဓာတ္မ်ား ပိုမိုစုေဝးကာ ေလထု ႀကီး ပိုမို ပူေႏြးလာသည္။ ေႏြရာသီ၏ အပူဓာတ္ႏွင့္အတူ အပူျပင္းဆံုးေသာ ရာသီဆိုးပံုစံကို ဖန္တီးလာသည္။ ကမၻာေျမအတြက္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား သက္ ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမၻာေျမႀကီး စိမ္းလန္းစိုျပည္ဖို႔ လူတိုင္းတာဝန္သိသိ ထိန္းသိမ္းၾကရ မည္။ သစ္ပင္သစ္ေတာမ်ားကို ျပဳစု ထိန္းသိမ္းၾကရမည္။ လိုသေလာက္ သာ ခုတ္သံုးသင့္ၿပီျဖစ္သည္။ စြမ္းအင္ ေခြ်တာမႈကိုလည္း လူတစ္ဦးခ်င္းက အစ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္။ ယာဥ္ ရထားသံုးစြဲမႈမွအစ စြမ္းအင္သံုးစြဲရ သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားအားလံုးမွာ လိုသ ေလာက္သာ သံုး၊ အနိမ့္ဆံုး စြမ္းအင္ ပမာဏကိုသာသံုး၊ ေခြ်တာမႈျဖင့္ သံုးစြဲၾကဖို႔မွာ လူတိုင္း အသိတရားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ျဖစ္သည္။ ေရကို ေခြ်တာ၊ စြမ္းအင္ ကို လည္း ေခြ်တာ၊ ေခတ္၏ သဘာဝႏွင့္ သိပၸံ ပညာဆိုင္ရာ အေျခခံသေဘာတရား တို႔ကို လူတိုင္းသိရွိနားလည္ေနဖို႔ အလြန္ လိုအပ္သည့္ ကာလ ျဖစ္သည္။ လူတိုင္းက လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ကာမွ ေတာ္ကာက်မည္လည္း ျဖစ္သည္။ ေရွ႕ႏွစ္ေႏြမွာ ေရျပႆနာ မႀကံဳဖို႔၊ ဇြဲရွိရွိခံ ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳတင္ေတာင့္ ထားၾကဖို႔လည္း သတိ မလစ္ေစသင့္ ပါ။
ေဒါက္တာ ျမင့္သန္း (ေညာင္ေလးပင္)
သတင္းရင္းျမစ္အားဒီေနရမွရယူသည္။
http://www.yoyarlay.com/opinions/ts-news/environment/6158-2011-05-06-04-55-27
No comments:
Post a Comment